Το Ινστιτούτο Κύπρου (ΙΚυ) συμμετέχει ενεργά στις προσπάθειες να αποκαλυφθεί το μυστήριο γύρω από την Κέρο, ένα από τα μεγαλύτερα ακατοίκητα νησιά των Κυκλάδων. Ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και το Ινστιτούτο Κύπρου διερευνώντας το μοναδικό φαινόμενο των σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων στο κυκλαδίτικο νησί της Κέρου έφεραν στο φως το πρώτο θαλάσσιο ιερό στον κόσμο...
Το ΚΥΠΕ συνομίλησε για το θέμα αυτό με τον παγκοσμίου φήμης αρχαιολόγο Colin Renfrew, (Ομότιμος Disney Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, πρώην διευθυντής και νυν Senior Fellow του Ινστιτούτου Αρχαιολογικής Έρευνας McDonald), ο οποίος ήταν προσκεκλημένος του Ινστιτούτου Κύπρου για διάλεξη με θέμα «Ανασκάπτοντας στην Κέρο: Το αρχαιότερο θαλάσσιο ιερό στον κόσμο». Στη συνέντευξή του ο Καθηγητής είπε ότι οι γνώσεις μας για την Κέρο έχουν αλλάξει εντελώς τα τελευταία χρόνια και σημείωσε ότι οι ερωτήσεις που ερευνούμε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου είναι παγκόσμιας σημασίας. Εξήγησε ότι η ανασκαφή ενός ασύλητου τμήματος του ιερού μάς επέτρεψε να κατανοήσουμε τη φύση του χώρου. Πρόκειται, είπε, για ένα μέρος όπου επισκέπτες από όλες τις Κυκλάδες, καθώς και από άλλα μέρη, συναθροίζονταν για να λάβουν μέρος σε τελετουργικά δρώμενα που αποσκοπούσαν στη δημιουργία και ενίσχυση κοινοτικών δεσμών. “Τα δρώμενα αυτά περιλάμβαναν επιλεγμένο υλικό, κυρίως μαρμάρινα αγγεία και ειδώλια, τα οποία είχαν σπάσει σκόπιμα. Η ανασκαφή στο σχετικό οικισμό έδειξε ότι ήταν ο μεγαλύτερος εκείνη την εποχή στις Κυκλάδες, και οι δραστηριότητες που διενεργούνταν εκεί ήταν εξειδικευμένες και όχι απλώς τοπικές, γεγονός που προαναγγέλλει την ανάπτυξη της αστικοποίησης. Τέλος, οι έρευνές μας στην Κέρο και τη Νάξο μας επέτρεψαν να κατανοήσουμε την ιεραρχική θέση που κατείχε το ιερό το οποίο όπως διαφαίνεται ήταν το σημαντικότερο όλων” τόνισε. Ερωτηθείς από το ΚΥΠΕ τί τον έχει εντυπωσιάσει περισσότερο κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, ο Καθηγητής είπε “το συγκεκριμένο τελετουργικό που ασκείτο στο ιερό, σύμφωνα με το οποίο κάποιο μεμονωμένο θραύσμα από ένα ειδώλιο ή ένα αγγείο που είχε σπάσει κάπου αλλού μεταφερόταν στην Κέρο για τελετουργική απόθεση”. Αυτό, συνέχισε, “είναι ένα πολύ ιδιόμορφο και συγκεκριμένο τελετουργικό, και είναι ασυνήθιστο στην προϊστορική αρχαιολογία να κατανοήσουμε μια τελετουργία τόσο καλά”. “Πρόκειται για μια πρώιμη έκφραση αυτού που θα μπορούσα να αποκαλέσω «κέντρο της σύναξης», δηλαδή ένα μέρος που προσελκύει ανθρώπους, πρακτικές και υλικά από μακριά. Αυτό το φαινόμενο παρατηρείται σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και είναι ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τις διάφορες εκφάνσεις του, στη Κύπρο, στην Ανατολία και σε πιο μακρινά μέρη” σημείωσε. Σε ερώτηση του ΚΥΠΕ ποια θα είναι τα επόμενα βήματα και εάν θα υπάρξουν μελλοντικές συνεργασίες με την Κύπρο, ο Καθηγητής είπε ότι “είμαστε σε στενή συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου. Καταρχάς, η Επίκουρη Καθηγήτρια του Ινστιτούτου Κύπρου Εύη Μαργαρίτη, η οποία είναι υποδιευθύντρια της ανασκαφής και διευθύντρια περιβαλλοντικών μελετών, είναι μαζί μας εδώ και πολύ καιρό”. Η κ. Μαργαρίτη, είπε, “έχει οργανώσει το περιβαλλοντικό μας πρόγραμμα με μια σειρά από καινοτόμες τεχνικές, που μας επιτρέπουν να διερωτηθούμε και να ψάξουμε περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με τον χώρο”. “Επίσης, συνεργαζόμαστε με την ομάδα τρισδιάστατης απεικόνισης (3D) για να δημιουργήσουμε δεδομένα εικόνας και να μπορέσουμε να χαρτογραφήσουμε τα δεδομένα μας σε ένα ενιαίο σύστημα, που θα αποτελέσει τη ραχοκοκαλιά της βάσης δεδομένων της ανασκαφής. Και τρίτον, διερευνούμε περαιτέρω τη συνεργασία μας με το ΙΚυ σε θέματα αναπαράστασης και απεικόνισης” συνέχισε. Αυτές οι ερωτήσεις, σημείωσε ο Καθηγητής, “επεκτείνονται πέρα της μιας περιοχής: οι ερωτήσεις που ερευνούμε σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κύπρου είναι παγκόσμιας σημασίας, και συγκεκριμένα μας επιτρέπουν να εστιάσουμε στις ιδιαίτερες εκφράσεις της ανθρώπινης ιστορίας και στις διασυνδέσεις στην προϊστορική ανατολική Μεσόγειο”. Σημειώνεται ότι αρχαιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Cambridge και το Ινστιτούτο Κύπρου διερευνώντας το μοναδικό φαινόμενο των σπασμένων μαρμάρινων ειδωλίων στο κυκλαδίτικο νησί της Κέρου έφεραν στο φως το πρώτο θαλάσσιο ιερό στον κόσμο (2750-2300 π.Χ.). Η Κέρος, η οποία βρίσκεται νότια της Νάξου, είναι στις μέρες μας ένα από τα μεγαλύτερα ακατοίκητα νησιά των Κυκλάδων. Κατά τη δεκαετία του ’60, πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη αρχαιοκαπηλία σε έναν ιδιαίτερο αρχαιολογικό χώρο με σπάνια συγκέντρωση κυκλαδικών μαρμάρινων ειδωλίων. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ένας μεγάλος αριθμός ειδωλίων εμφανίστηκε στη διεθνή αγορά τέχνης με τον ισχυρισμό ότι προέρχεται από την Κέρο. Η ύπαρξη αυτού του υλικού, σε συνδυασμό με την έλλειψη σωστής αρχαιολογικής έρευνας, καλλιέργησε την ιδέα ότι η Κέρος ήταν ένα μυστηριώδες και ισχυρό νησί, του οποίου τα μυστικά μπορεί να έχουν χαθεί για πάντα. Επικεφαλής στις νέες ανασκαφές είναι οι Colin Renfrew και Michael Boyd, με την συμμετοχή της Εύης Μαργαρίτη, από το Ινστιτούτο Κύπρου, ως υποδιευθύντριας. Κατά τη διάρκεια των προηγούμενων ανασκαφών κατά την περίοδο 2006-2008 ανακαλύφθηκε μια δεύτερη –ασύλητη - περιοχή όπου πολλά θραύσματα μαρμάρινων ειδωλίων βρίσκονταν ως και στην επιφάνεια του εδάφους. Έτσι, οι αρχαιολόγοι κατάφεραν να μελετήσουν πλήρως την ιδιαίτερη αυτή εναπόθεση, αναπληρώνοντας μερικώς τη ζημιά που επέφερε στην περιοχή λαθρανασκαφή της δεκαετίας του ‘60. Εξάλλου, το Ινστιτούτο Κύπρου συνδιοργάνωσε με το Πανεπιστήμιο του Cambridge την πρακτική εξάσκηση φοιτητών κατά τη διάρκεια των φετινών ανασκαφών. Έτσι, φοιτητές από την Αυστραλία, τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη Βουλγαρία και το Ηνωμένο Βασίλειο συμμετείχαν στην ανασκαφή αποκτώντας επιτόπια, πολύτιμη εμπειρία και γνώσεις γύρω από νέες επιστημονικές τεχνικές. Η πρακτική εξάσκηση φοιτητών στο ανασκαφικό πεδίο συνοψίζει το διττό στόχο του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία (STARC) του Ινστιτούτου Κύπρου για την προώθηση της επιστήμης στην αρχαιολογία και δημιουργία υψηλών πρότυπων διδασκαλίας και έρευνας. Οι φοιτητές διδάχθηκαν βασικά ερευνητικά θέματα της ευρωπαϊκής αρχαιολογίας, καθώς και νέες επιστημονικές και τεχνολογικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για να δώσουν απαντήσεις σε αρχαιολογικά ερωτήματα. Η ανασκαφή έφερε δύο σημαντικές καινοτομίες στην αιγαιακή έρευνα: ένα πλήρως ψηφιακό σύστημα καταγραφής και ένα σύστημα τρισδιάστατης (3D) απεικόνισης που αντικατέστησαν τα παραδοσιακά σχέδια και φωτογραφίες. Η ομάδα τρισδιάστατης απεικόνισης 3D του Ινστιτούτου Κύπρου διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στην δημιουργία αυτής της καινοτόμου μεθοδολογίας. Η διάλεξη του Καθηγητή έγινε την περασμένη εβδομάδα στις εγκαταστάσεις του Ινστιτούτου Κύπρου στη Λευκωσία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου